مقدمه
اینکه بدانیم واقعاً بیماریم یا خیر، کار راحتی نیست. برخی افراد ممکن است بیماری خاصی نداشته و سالم باشند، اما در کل، احساس خوبی نداشته باشند. برخی دیگر ممکن است احساس کنند که سالمند و هیچ مشکلی ندارند؛ اما مثلاً مبتلا به
فشار خون بالا باشند که خود در نهایت، می‌تواند سبب
حملات قلبی و
سکته شود. مطالعه در مورد انواع بیماریها را علم
پاتولوژی می‌نامند. مطالعه گسترده‌تر در مورد انواع بیماریها و همچنین روش درمان هر کدام را
علم پزشکی می‌نامند.
تعاریف بیماری
بیماری، هر نوع وضعیت غیر عادی در بدن (جسم) یا روان است که سبب بروز ناراحتی، عملکرد بد و یا نگرانی خود فرد مبتلا یا اطرافیان او می‌شود. گاهی از این واژه برای انواع جراحات، معلولیتها، ناهنجاریها، علائم بیماری، رفتارهای انحرافی یا حالتهای غیر معمول در عملکرد یا رفتار استفاده می‌کنند.
دیدگاه زیست شناسی
در
زیست شناسی، هر نوع حالت غیر عادی در موجود زنده که عملکرد بدن او را مختل کند، بیماری نام دارد. گاهی از این واژه برای بیان حالتهای غیرعادی، نگران کننده یا عملکرد بد در حوزه‌های دیگر نیز استفاده می‌کنند؛ مثل بیماری جامعه.
دیدگاه پزشکی قدیم و جدید
در پزشکی قدیم، هر بیماری عامل مشخصی دارد و همراه با علائم و نشانه‌های خاصی بروز می‌کند و هر بیماری علائم خاص خود را دارد. ولی امروزه وجود یک حالت خاص در فرد و بیماری نامیدن آن حالت، کاملاً به دید افراد اجتماع بستگی دارد. برای مثال، ظرف 40 سال اخیر در آمریکای شمالی، افرادی که قد کوتاه بوده و یا چاق می‌باشند، بیمار محسوب شده و باید درمان شوند. ممکن است یک حالت خاص را در جایی یا در دوره زمانی خاصی بیماری بنامیم؛ اما در مکان یا زمان دیگر مسئله بدین شکل نباشد. مثلاً در جامعه آمریکا، امروزه ناهنجاری بی‌اعتنایی به قصد نشان دادن مخالفت، نوعی بیماری محسوب می‌شود؛ در حالی که در برخی جوامع یا در همین جامعه تا چند وقت پیش، چنین ناهنجاری را بیماری به حساب نمی‌آوردند.
تاریخچه بیماری
از همان زمانی که بشر روی زمین زندگی می‌کرد، بیماری هم وجود داشت و او با آن دست و پنجه نرم می‌کرد. گاهی بر آن غلبه می‌کرد و زمانی مغلوب آن می‌شد و از پای در می‌آمد. اما همیشه در این فکر بود که چگونه با بیماریها و مشکلات ناشی از آن مقابله کند و طول عمر خود را افزایش دهد. در 600 تا 700 سال پیش، بیشتر مردم در جوانی فوت می‌کردند و از بین می‌رفتند. در آن زمان، بیشترین علت مرگ و میر را بیماریها تشکیل می‌داد و گاهی هم پرت شدن از ارتفاعات،
مار گزیدگی یا غرق شدن در رودخانه باعث مرگ انسانها می‌شد. تاریخ نویسان عقیده دارند که ویروس
آبله از دوران کشاورزی بین انسانها وجود داشته است. با این حساب بیماری آبله از ده هزار سال پیش از میلاد مسیح وجود داشته است.
انسان همیشه در فکر مهارکردن و مقابله با بیماری بود و در هر زمان، با توجه به علم و دانش خود راههایی برای مبارزه با بیماری انتخاب می‌کرد. ابتدا انسان برگ و ریشه گیاهان را به صورت جوشانده یا دم کرده یا خشک شده مصرف می‌کرد و یا روی زخمها قرار می‌داد و گاهی با افزودن روغنهای طبیعی مثل پیه، دنبه یا کره به آنها، مرهمی درست می‌کرد و روی زخمها یا محل آسیب دیده می‌گذاشت. هنوز هم در بعضی جاها این درمانها مورد استفاده قرار میگیرد و مواردی از آنها از نظر علمی تأئید شده است. در سیصد سال پیش از میلاد مسیح، دانشمندان فهمیده بودند افرادی که از بیماری آبله شفا می‌یابند، برای بار دیگر به آن مبتلا نمی‌شوند. در نتیجه تلاش می‌کردند که بیماری را به طور سبک در افراد ایجاد کنند تا هم خیلی زود بهبود یابند و هم از هجوم دوباره آن در امان باشند.
رده‌بندی بیماریها
بیماریهای مسری
یکی از وسیعترین گروه بیماریها، بیماریهای مسری هستند که عوامل بیماری زا مثل
باکتری،
قارچ،
ویروس،
انگل و ... مسبب این دسته از بیماریها می‌باشند. بیماریهای انگلی جزو بیماریهای مسری نیستند؛ اما بیشتر با این دسته از بیماریها مرتبطند. بیماریهای انگلی را پروتوزوآ و
کرم ایجاد می‌کند. از جمله بیماریهای مسری عبارتند از:
آنفلوانزا،
مالاریا،
وبا،
حصبه،
اسهال خونی،
سرخک،
آبله مرغان،
طاعون،
سل،
بیماریهای مقاربتی،
ایدز،
سارس (ناهنجاری شدید دستگاه تنفسی)،
هپاتیت (یرقان) و ... .
بیماریهای ژنتیکی
بیماریهای ژنتیکی، دسته دیگری هستند که به دلیل حضور یا عدم حضور یک
ژن خاص در
DNA، ایجاد می‌شوند. از جمله بیماریهای ژنتیکی عبارتند از:
هموفیلی،
کم خونی،
تالاسمی، سندرم داون،
کور رنگی،
شب کوری و ... .
بیماریهای سمی
بیماریهای سمی به دلیل مواجه شدن با مواد سمی موجود در طبیعت حادث می‌شوند. مثل
مسمومیت دارویی،
مسمومیت غذایی،
مار گزیدگی،
زنبور گزیدگی و ... .
بیماریهای ناشی از سوء تغذیه
این بیماریها به دلیل فقدان یا کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی افراد بوجود می‌آید. بیماریهای
بری بری،
اسکوروی،
راشیتیسم (نرمی استخوان)،
کم خونی ناشی از فقر آهن،
پوکی استخوان و ... از جمله بیماریهای ناشی از
سوء تغذیه هستند.
بیماریهای خودایمنی
بیماریهای ناشی از عملکرد غیر عادی سیستم ایمنی، به دلیل حمله دستگاه ایمنی بدن به بافتهای خود بدن اتفاق می‌افتد.
اسکلرودرما ،
سفت شدگی بافتها و ... از این دسته‌اند.
بیماریهای روانی
بیماریهایی هم وجود دارند که صرفاً زاییده افکار و عقاید شخصی هستند، مثل پاره‌ای از بیماریهای روانی. عمده ناهنجاریهای عصبی و بیماریهای روانی عبارتند از:
اسکیزوفرنی،
ناهنجاری دو قطبی،
افسردگی بالینی، ناهنجاری در عمل بلع،
جنون،
افسردگی پس از زایمان،
اضطراب و ... .
بیماریهایی با علل ناشناخته
بیماریهای بسیاری هم وجود دارند که عامل آنها هنوز ناشناخته است.
آلزایمر،
سرطان،
ناهنجاری خستگی مزمن و ... از این رده هستند.
سایر بیماریها
جراحات، آسیب دیدگی، معلولیتها، ناقص الخلقه بودن،
سکته،
عیوب چشم ( نزدیک بینی و دوربینی چشم، آب مروارید)،
آرتروز و ... از جمله بیماریهایی هستند که خارج از رده‌بندی اخیر هستند.
مباحث مرتبط با عنوان
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
